تغییرات مربوط به مادر

در آخرین ثلث ، بسیاری از مشکلاتی که قبلاً داشتید دوباره ظاهر می شوند . دوباره شدیداً احساس خستگی ، تحریک پذیری و ناراحتی می کنید . فشار رحم بر روی مثانه باعث تکرر ادرار می شود و از طرف دیگر فشار رحم به قفسۀ سینه ، تنفس را مشکل می سازد و کمی سخت تر به این طرف و آن طرف حرکت می کنید . ممکن است دچار یبوست ، سوزش سر دل و سوءهاضمه شوید ، پاهای شما ممکن است متورم شده و رگهای واریسی روی ساق و ران پاهایتان مشخص شوند ، احتمال دارد از بواسیر (همورویید) رنج ببرید .

برای حل مشکل یبوست نکات زیر را رعایت کنید :

•       روزانه 2-3 لیتر آب و مایعات مصرف کنید (یک لیتر به اندازۀ 4 لیوان است ).
•      ورزش کنید .
•   غلات ، سبزیجات و میوه های فراوان مصرف کنید ( آب میوه خیلی مؤثر نیست بجز آب آلو ) برگۀ هلو و آلو و انجیر خشک بسیار مؤثر هستند .
•      از مصرف غذاهای چرب اجتناب کنید . بهتر است چای را هم از رژیمتان حذف نمایید .
•      به محض احتیاج به اجابت مزاج ، به دستشویی بروید .
•   یک قاشق غذاخوری اسپرزه در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید و بلافاصله بعد از آن یک لیوان دیگر آب ساده میل کنید در صورتی که آب ساده پس از آن مصرف نشود ، یبوست شدیدتر می شود .
•      برخی خانم ها مصرف آب داغ با کمی لیمو ترش تازه (بدون شکر ) را مفید گزارش کرده اند.
•   طبق دستورات طب فشاری نقطه ای وسط فاصلۀ ناف و عانه ( ناحیه تناسلی ) پیدا کنید و به مدت 5 دقیقه فشارهای متناوب 10 ثانیه ای وارد نمایید .

برای کمک به هضم غذا و رفع مشکلات ناشی از سوءهاضمه مواردی که در سوزش سر دل و تهوع گفته شده رعایت کنید . همچنین یک قاشق چای خوری سرکه سیب را در آب حل کنید و در صورت تمایل ، برای خوشمزه کردن آن ، مقداری عسل به آن اضافه کنید .این محلول را بعد از هر وعده غذا میل کنید ، اسید آن معمولاً به هضم سریع تر غذا کمک می کند.

در صورتی که پاهای شما ورم کرده (و یا ورم عمومی دارید )، در مرحله اول که حتماً به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید چون ممکن است فشار خونتان بالا رفته و مبتلا به پره اکلامپسی شده باشید . با این حال رعایت نکات زیر در کم کردن ورم مؤثر هستند :

•     هر روز عصر برای مدت دو ساعت به سمت چپتان بخوابید تا جریان خون به کلیه ها افزایش یابد .
•      غذاها و میوه هایی که به عنوان مدر( ادرار آور ) عمل می کنند مصرف کنید مانند مرکبات و زغال اخته .
•      از غذاهای شور و یا شیرین دوری کنید ( نمک و شکر هر دو می توانند احتباس آب را زیاد کنند ).
•     در صورتی که درد و واریس وجود ندارد می توانید ساق پاها را از مچ به طرف بالاماساژ دهید .

هموروئید یا بواسیر در واقع واریس وریدهای ناحیه مقعد می باشد . در صورتی که این مشکل برای شما پیش آمده در درجه اول به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید و بعد مسائل زیر را رعایت کنید :

•     هنگام اجابت مزاج بیش از حد به خودتان فشار نیاورید ، سعی کنید از یبوست اجتناب کنید .
•   چای کیسه ای ( معروف به لیپتون ) را در آب گرم خیس کنید ، سپس آنرا در یک تکه پارچه و یا گاز تمیز بپیچید و روی محل بواسیر قرار دهید .
•    یک تکه سیر پوست گرفته شده و یا سیب زمینی خام پوست گرفته شده را به شکل شیاف در مقعد قرار دهید تا التهاب آنرا کم کنید ( البته احتمالاً سیر باعث کمی سوزش خواهد شد ) .
•     در وان یا تشت آب گرم بشینید ( مواظب درجه حرارت آن باشید ، نباید زیاد داغ باشد ) .
•     غذاهای حاوی ویتامین C   مانند مرکبات مصرف کنید .
•     سعی کنید همیشه به پهلو بخوابید تا از وارد آمدن فشار بیشتر به وریدهای مقعد جلوگیری شود .
•     از ایستادن و نشستن به مدت طولانی خودداری کنید .
•      می توانید از کیسۀ یخ و یا مقداری آب لیمو بر روی ناحیه استفاده نمایید .

به علت تغییرات هورمونی و شلی دیوارۀ وریدها ، احتمال بروز واریس در دوران بارداری بیشتر است . برای جلوگیری از بروز یا پیشرفت واریس در وریدهای پاها و حتی دستگاه تناسلی رعایت نکات زیر بسیار مؤثر می باشد :

•     قبل از بلند شدن از رختخواب ، جوراب واریس پا کنید و هنگام استراحت ، پاهایتان را بالاتر از سطح بدنتان قرار دهید .
•     چهار زانو ننشینید و لباسهای تنگ نپوشید .
•     مصرف غذاهای غنی از ویتامین C و E می تواند دیواره های رگهایتان را تقویت کند . همچنین مصرف سیر مفید تشخیص داده شده است .
•     در صورتی که درد و ورم در رگهای واریسی ایجاد شد حتماً به ماما یا پزشکتان مراجعه کنید ، می تواند علامت خطرناکی باشد !

در دوران حاملگی میزان عفونت مجاری ادراری  نیز بیشتر می شود . با رعایت نکات زیر از بروز آن جلوگیری کنید و در صورتی که برایتان پیش آمده ، از شدت آن بکاهید :

•      مقدار زیادی آب بنوشید . آب مرکبات نیز مفید است . اما از نوشیدن چای و قهوه دوری کنید .
•     بلافاصله قبل و بعد از نزدیکی ، ادرار کنید .
•    در هر بار دفع ادرار ، مطمئن شوید مثانه شما کاملاً خالی شده است .
•   شورت نخی بپوشید ، از پوشیدن شورتهای نایلونی و جوراب شلواری نایلونی خودداری نمایید . مقومت بدنتان را با مصرف رژیم کم شیرینی ، استراحت و آرامش ، بالا ببرید .

در هفته های آخر بارداری ، جهت آماده شدن برای زایمان ، جنین به طرف پایین نزول کرده و کمی وارد لگن می شود ( مخصوصاً شکم اولها ) .د این مرحله معمولاً با احساس راحتی بیشتری همراه است اصطلاحاً به آن سبک شدن می گویند . در این موقع راحت تر می توانید نفس بکشید ولی ممکن است فشار بیشتری در دستگاه تناسلی خود احساس کنید .

تغییرات مربوط به جنین:

ماه هفتم : برقراری ارتباط عصبی

بعد از عضلات نوبت تکمیل سیستم اعصاب می رسد و میان مراکز مختلف عصبی ارتباط برقرار می شود . جنین قادر است به راحتی روی خود بچرخد و حرکت کند . احساس پنجگانه رشد می کنند . پلک ها از یکدیگر باز می شوند .

جنین در هفت ماهگی 1 کیلو و 700 گرم وزن و 40 سانتی متر قد دارد . در این ماه اگر متولد شود ، احتمال زنده ماندنش با مراقبت های مخصوص زیاد است . هر چه جنین به مراحل آخر نه ماهگی نزدیکتر شود شانس زندگی او در صورت تولد بیشتر می گردد زیرا وزن و قد کافی را می یابد و اعضاء بدنش مرحله تکاملی خود را طی می کنند . در ضمن این عقیده که می گویند بهتر است که اگر طفل میخواهد زود بدنیا بیاید در هفت ماهگی باشد تا هشت ماهگی ، عقیده ای نادرست است ، شانس زنده ماندن طفل در صورت تولد در هشت ماهگی بیش از شانس ماندن او در هفت ماهگی می باشد .

ماه هشتم :

در این زمان نوزاد بیش از 90 درصد شانس ادامۀ حیات پس از تولد را دارد . طول قدش 45 سانتی متر و وزنش 2735 گرم است .

ماه نهم : پایان دوران بارداری

پوست صاف ، شفاف ، ولی هنوز با لایه ای از ترشحاتی مانند مایع پنیر پوشیده است . دیگر اثری از موهای بدن به جز بر روی شانه ها وجود ندارد . طول موی سر 5/2 سانتی متر است ناخن های دست و پا بلندتر از آنست که فقط روی گوشت انگشتان را بپوشاند . معمولاً رنگ چشم برنگ سربی بوده و تعیین رنگ وافعی غیر ممکن است .

اندازه دور سر نوزاد بطور متوسط برابر اندازه دور شانه او یعنی حدود 34 سانتی متر است . طول قدش 50 سانتی متر است و وزنش 3350 گرم است . در صورتی که زنده متولد شود ، 99 درصد امکان ادامه حیات برایش وجود دارد .

معاینات ماهیانه:

از 28 هفتگی ( 7 ماهگی ) باید هر دو هفته یکبار جهت کنترل به ماما یا پزشکتان مراجعه کنید و بعد از 36 هفتگی ، هر هفته . در این ملاقاتها هم مثل ملاقاتهای قبلی ، کنترل فشار خون ، ارتفاع رحم ، قلب جنین و وزن نیز صورت می گیرد . افزایش متوسط وزن نیز صورت می گیرد . افزایش متوسط وزن در سه ماهۀ آخر بارداری حدود 5 کیلوگرم می باشد .

در این ایام هر گاه احساس درد و انقباض در رحم نمودید و یا از رحم شما آب ( چه ناگهانی و چه تدریجی ) و یا خون ( چه کم و چه زیاد ) خارج شد ، حتما، بطور فوری به بیمارستان یا مطب مراجعه نمایید .

از حدود 38 هفتگی ، ماما یا پزشکتان ممکن است یک معاینه داخلی نیز به عمل آورد تا بتواند وضعیت لگن شما ( برای زایمان طبیعی ) ، وضعیت جنین و همچنین طرز قرار گرفتن جنین را نسبت به لگنتان بررسی کند .

در این ملاقاتها هر گونه تغییری که احساس می کنید ، بدون خجالت با ماما یا پزشکتان در میان گذارید او حتماً جواب قانع کننده ای به شما خواهد داد . شما می توانید راجع به زایمان ( دردها ، نوع زایمان ، علایم ، عوارض و... ) سؤال فرمایید . کسب آگاهی از نظر مکان زایمان ، نحوۀ اطلاع به ماما یا پزشکتان و مخارج بیمارستانی نیز باید در این ملاقاتها صورت گیرد . خلاصه این که نباید هیچگونه نقطه ابهامی در ذهنتان مانده باشد و انشاءالله با آرامش خاطر به طرف زایمان پیش بروید .