سندرم تخمدان پر کیست اغلب با قاعدگی نامنظم ، افزایش رشد موهای زائد ( هیرسوتیسم) و چاقی مشخص می شود.. قاعدگی های نامنظم یا سنگین می توانند علامتی از این وضعیت در بالغین باشد. سندرم تخمدان پرکیست امکان دارد در زمانی که خانمی برای باردار شدن مشکل دارد بارز شود.
علائم از اختلال در چرخه تولید مثل منشاء می گیرد. که بصورت طبیعی هر ماهه با آزاد شدن یک تخمک از تخمدان ( تخمک گذاری ) تکمیل می شود.
یکی از اختلالات شایع هورمونی در سنین باروری در زنان است که حدود 5 تا 10 درصد افراد را گرفتار می کند. تشخیص زود هنگام و درمان تخمدان پرکیست می تواند خطر عوارض طولانی مدت مانند دیابت و بیماری قلبی را کم کند . سندرم تخمدان پر کیست اختلالی است که باعث قاعدگی نامنظم و افزایش هورمون مردانه می شود. تخمدانها کیست پیدا می کنند و ممکن است نتوانند تخمک آزاد کنند.
. سه معیار برای تشخیص این اختلال تعیین شده است.
1-قاعدگی نامنظم یا فقدان قاعدگی
شایعترین یافته است. قاعدگی نامنظم به معنای داشتن چرخه های قاعدگی است که در فواصل طولانی تر از 35 روز یا کمتر از 8 بار در سال اتفاق می افتد. این وضعیت ممکن است در هنگام بلوغ و شروع قاعدگی آغاز شود.
2 هورمون مردانه زیاد
افزایش سطوح هورمونهای مردانه ممکن است منجر به علائم فیزیکی مانند رویش موهای بلند و ضخیم در صورت و سینه، زیر شکم ، پشت ، بالای بازوها یا بالای پاها شود.جوش صورت و طاسی مدل مردانه بشود . به هر حال همه زنانی که سندرم تخمدان پر کیست دارند علائم فیزیکی ازدیاد هورمون مردانه را نشان نمی دهند. آزمایشات خونی برای تشخیص سطح بالای هورمون مردانه در دسترس است.
3 رد کردن سایر وضعیتهایی که باعث ازدیاد هورمون مردانه و قاعدگی غیر طبیعی می شوند.
در این بیماری بدن زن هورمونهای مردانه زیادی تولید می کند. تخمدانها تخمک های کمتری از زمان طبیعی تولید می کنند (کم تخمک زایی)، ممکن است اصلاً هیچ تخمکی آزاد نکنند
( عدم تخمک گذاری) در غیاب تخمک گذاری چرخه قاعدگی نامنظم یا غایب است.
اگر قصد باردار شدن ندارید، پزشک ممکن است قرصهای جلوگیری از بارداری کم هورمون را که حاوی استروژن و پروژسترون صناعی هستند تجویز کند. این داروها تولید هورمون مردانه را کم میکنند و جلوی تولید دائمی استروژن در بدن را میگیرند. این داروها خطر سرطان لایه داخلی رحم را کم میکنند و خونریزی غیرطبیعی را تصحیح می نمایند.
درمان جایگزین دیگر دریافت پروژسترون به مدت 10 تا 14 روز در ماه است. این دارو چرخه قاعدگی را تنظیم میکند و از سرطان لایه داخلی رحم جلوگیری میکند اما سطوح هورمون مردانه را بهبود نمی بخشد.
ممکن است برای تعدیل اثرات ناشی از افزایش هورمون داروهایی را تجویز کند. اسپیرنولاکتون(آلداکتون)اثر هورمونهای مردانه را متوقف میکند و تولید هورمونهای جدید مردانه را متوقف میکند . اسپیرنولاکتون یکی از داروهای دفع کننده آب است و ممکن است باعث شود بیش از روزهای دیگر ادرار کنید. عوارض جانبی دیگر آن ، خشکی پوست، سوزش سردل ، سردرد و خستگی است. دیگر داروهای ضدهورمون مردانه فیناسترید و فلوتامید هستند اما این داروها گرانتر از اسپیرنولاکتون هستند و عوارض جانبی بیشتری دارند.
ممکن است برای حاملگی نیاز به داروهائی برای تحریک تخمک گذاری داشته باشید. کلومیفن یک داروی ضد استروژن است که 5 روز در هفته در اولین بخش چرخه قاعدگی استفاده میشود. اگر کلومیفن به تنهائی موثر نباشد ممکن است در همراهی با آن نیاز به کورتیکواستروئیدها ، ترکیبی از LH و FSH بنام گونادوتروپین یا FSH به تنهائی داشته باشید .
اگر داروها به ایجاد و حاملگی کمک نکنند ، پزشک امکان دارد توصیه به یک جراحی سرپائی بنام لاپاراسکوپی تخمدان کند . در این روش جراح برش کوچکی روی شکم میدهد و لوله ای را که به یک دوربین کوچک وصل است ( لاپاراسکوپ ) در آن قرار میدهد . دوربین تصاویری با جزئیات از تخمدانها و اندامهای لگنی مجاور آن در اختیار جراح قرار میدهد . سپس جراح وسایل جراحی را از برشهای کوچک پوستی دیگر وارد میکند . و از جراحی لیزر یا الکتریکی برای ایجاد سوراخهایی در فولیکولهای بزرگ شده در سطح تخمدانها استفاده میکند .
هدف این کار تحریک تخمک گذاری با کاهش سطوح LH و هورمونهای مردانه است. پزشکان مطمئن نیستند این چگونه اتفاق می افتد. یک فرضیه این است که سوراخ کردن سلولهای تخمدانی تولید کننده هورمون را تخریب میکند .